گیاه توت فرنگی یکی از گیاهانی است که کاشت گلخانه ای آن طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی به اینکار تمایل دارند.
برای داشتن بهترین و بیشترین میزان محصول توت فرنگی باید اطلاعات کامل و کافی را از قبل از شروع کاشت جمع آوری و تجربه و دانش لازم را کسب کرده باشید. این اطلاعات باید شامل انتخاب نوع بذر، زمان و میزان و نوع آبیاری ، نحوه و میزان کوددهی، انتخاب نوع زمین و خاک برای کاشت توت فرنگی و … باشد تا موفقیت شما را در اینکار بدنبال داشته باشد.
رعایت شرایط زیر برای داشتن بهترین محصول ضروریست :
الف ) شرایط آب و هوا :
یکی از مزیت های گیاه توت فرنگی این است که بوته آن در برابر سرما نیمه مقاوم است و نیاز سرمایی آن حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساعت دمای کمتر از ۷ درجه سانتیگراد می باشد و در زمستان اگر روی آن پوشیده شود تا دمای ۱۸- درجه سانتیگراد را تحمل خواهد کرد.
ب) وضعیت آب و خاک
آیا می دانستید که Ec مناسب برای گیاه توت فرنگی حدود ۱ دسی زیمنز بر سانتیمتر است!. از نظر میزان آب مورد نیاز جزء گیاهان پر آب است. خاکهای سبک شنی با مواد غذایی فراوان و زهکشی خوب مناسب کاشت توت فرنگی می باشد. PH مناسب خاک حدود ۶ تا ۷ را می پسندد.
ج) تکثیر توت فرنگی
افراد متخصص و باتجربه در کار کشت توت فرنگی می دانند که ازدیاد توت فرنگی توسط استولون (رانر) می باشد بدین ترتیب که در بهار یا پاییز بوته های جـدید را که ریشه دار باشند به زمین اصلی انتقال میدهند. فاصله کاشت بوته ها حدود ۴۰ سانتیمتر می باشد که بصورت جوی و پشته ای انجام میگیرد. تراکم کاشت آن حدود ۳۱۲۵۰ بوته در هکتار است. در کشت های گلخانه ای در مترمربع حدود ۶ بوته کشت میشود.
زمان برداشت توت فرنگی :
چنانچه اولین بار است که به کار کشت و پرورش توت فرنگی می پردازید بهتر است بدانید که برداشت توت فرنگی در مزرعه بایستی صبح یا عصر انجام شود و میوه کاملاً قرمز شده باشد و بایستی بلافاصله پس از برداشت محصول را که خنک است بسته بندی نموده و به بازار مصرف ارسال کرد. در ارقام گلخانه ای هم در طول سال بطور مرتب برداشت انجام می شود.
میزان برداشت محصول توت فرنگی در هر هکتار چقدر است؟
میزان تولید توت فرنگی در شرایط مزرعه ای در ایران حدود ۵ تا ۷ تن در هکتار است در حالیکه در کشت های گلخانه ای (ارقام همیشه بارور) حدود ۸۰ تا ۱۰۰ تن در هکتار می باشد.
توجه ! مهخمترین و رایج ترین آفات میوه توت فرنگی عبارتند از : شته، کنه، سرخرطومی جوانه، زنجره، سن، تریپس، طوقه بر و … پس سعی کنید از ورود این حشرات به گلخانه یا مزرعه خود جلوگیری کنید.
شرایط عمومی مناسب جهت کشت و پرورش:
+ درجه حرارت مطلوب در شبانه روز ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد
+ رطوبت نسبی بالای ۴۰ درصد
+ خاکهای شنی یا رسی شنی با زهکشی مناسب
+ اسیدیته یا PH خاک در حد ۶ تا ۷
+ فاصله بوته ها حدود ۴۰ سانتیمتر بصورت جوی و پشته ای
+ تراکم بوته حدود ۶ بوته در متر مربع
+ مقاوم به آفات و بیماریها می باشد.
+ استفاده از مالچ (خاکپوش) روی بستر کشت جهت جلوگیری از توسعه آفات و بیماریها و علفهای هرز
+ حذف دستکها (رانرها) جهت تقویت میوه دهی بوته ها
+ استفاده از کودهای کامل (عناصر میکرووماکرو) در تغذیه گیاه
+ انجام آبیاری مناسب (آبیاری قطره ای به منظور کاهش آلودگیها در گلخانه)
+ دارا بودن نیاز نوری بالاتر نسبت به سایر محصولات سبزی و صیفی گلخانه ای
+ در روزهایی که بیشتر از ۱۳ ساعت نور به آن تابیده شود به جای گلدهی، ساقه خزنده می دهد و باردهی آن کاهش می یابد.
کود مخصوص توت فرنگی چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
هر کدام از گیاهان برای رشد ونمو به شرایط محیطی و زیستی خاصی نیاز دارند تا بتوانند به حد مطلوب رشد و بهره وری برسند. کود مناسب یکی از این موارد است که تأثیر بسزایی در رشد و پرورش گیاهان دارد. از اینرو ما در این پست می خواهیم ویژگی های یک کود خوب برای توت فرنگی را بیان کنیم.
آنچه که باید در مورد کاشت توت فرنگی بدانید:
برای کاشت توت فرنگی گیاهی که انتخاب می شود باید عاری از هر نوع مریض و دارایی ریشه های قویی و سالم باشد و رنگ ریشه ها روشن باشد. گام بعدی انتخاب خاک مناسب برای کشت است که خاک های سبک شنی با مواد غذایی فراوان و زهکشی خوب مناسب ترین خاک برای کاشت توت فرنگی است. مهمترین کار بعد از شخم زدن زمین استفاده از کود های حیوانی و شیمیایی است که مقدار ۱۰ تن در هکتار کود حیوانی پوسیده با خاک مخلوط کرده و تاکید بر آزمایش خاک است. باید به مقدار ۱۰۰ -۸۰ کیلو ازت خالص در سه مرحله , ۱۵۰-۱۰۰ کیلو پتاس خالص و ۸۰-۶۰ کیلو فسفر در هکتار استفاده شود سپس با نحر کن جوی های به عرض ۴۰ سانتی متر و پشته های به عرض ۸۰ سانتی متر ایجاد کنید. سپس اقدام به کاشت گیاه نمایید.
در سال اول قبل از کاشت، کود فسفر و پتاس و نصف مقدار کود اوره قبل از دیسک زنی به خاک داده می شود و بقیه کود اوره قبل از گلدهی و بعد از برداشت محصول در دو نوبت به خاک افزوده شده و سپس آبیاری می شود.
در درجه اول کود مناسب کودی است که حاوی کلسیم- فسفر- منیزیم- منگنز- مولیبدن- بر- آهن- ریزمغذی ها- آمینو اسیدها و هیومیک اسیدها باشد. کمبود هر کدام از این مواد باعث بروز بیماری و مشکلاتی در گیاه می شود که در ادامه به آنها می پردازیم:
ازت : کمبود ازت گیاه باعث می شود برگهای مسن به رنگ سبز روشن درآمده و در ادامه برگها ، دمبرگها و کلاهک میوه ها به رنگ مایل به قرمز در آمده و برگهای جوان برعکس با کمبود ازت سبزتر می شوند . حد بحرانی ازت در برگ توت فرنگی ۲.۵% و حد مطلوب آن ۴%– ۲.۵% می باشد .
گوگرد : علائم فقدان گوگرد تفاوت بسیار اندکی با علائم کمبود ازت دارد و تمام برگهای گیاهانی که دارای کمبود گوگرد هستند ، هم برگهای جوان و هم برگهای مسن بطور غیریکنواخت زرد رنگ شده و در مراحل پیشرفته نواحی نکروزه به روی پهنک برگها توسعه می یابد .
مولیبدن : علائم اولیه کمبود بسیار مشابه با علائم کمبود ازت است . با این حال برخلاف علائم کمبود ازت ، نواحی نکروزه در نهایت مانند کمبود گوگرد در پهنک برگها توسعه یافته و بدنبال آن به طرف کناره های بالاتر پهنک گسترش می یابند .
فسفر : پهنک برگهای پائین تر به رنگ قرمز مایل به ارغوانی در می آید . حد بحرانی فسفر در برگ توت فرنگی ۰.۲۵% و حد مطلوب آن ۱% – ۲.۵% می باشد .
پتاسیم : کمبود پتاسیم باعث قهوه ای شدن و خشک شدن کناره های فوقانی پهنک برگها . حد بحرانی ۱.۳% و حدمطلوب ۳% – ۱.۳% پتاسیم در تغذیه توت فرنگی اهمیت زیادی داشته و مصرف کافی آن موجب افزایش قند وبهبود مزه میوه شده و ویتامین ث و قابلیت نگهداری آن را افزایش می دهد.
منیزیم : کمی منیزیم گیاه باعث قهوه ای شدن کناره های بالایی پهنک برگ می شود و سپس توسعه یافتن آن به نواحی بین رگبرگی که این لکه های کلروزه در نهایت به لکه های نکروزه تبدیل می گردند . حد بحرانی ۰.۲۵% و حد مطلوب ۱% – ۰.۲۵%
کلسیم : نشانه های کمبود کلسیم عبارتند از :سوختگی انتهایی برگ ، پیچیده و چروکیده شدن برگها ، انتهای شاخسارها قادر به رشد عادی نبوده و برنگ سیاه در می آیند . تشکیل پوشش متراکمی از فندقه ها در بخشی و یا در تمام میوه که دارای بافت سختی بوده و مزه اسیدی دارد . حد بحرانی ۱% و حد مطلوب ۲.۵% – ۱%
بر : البته علائم کمبود بر و کلسیم در مراحل اولیه رشد مشابه است. هر دو برگهای جوانتر را تحت تأثیرقرارداده ، چروکیدگی و سوختگی انتهایی را تولید کرده و موجب بدشکلی میوه می گردند . کمبود بر سبب کاهش تولید دانه گرده شده ، فضای بین فندقه ها را کاهش داده و به میزان زیادی سفتی میوه را افزایش می دهد . حد بحرانی بر در برگهای توت فرنگی ppm 25 درحد مطلوب آن ۵۰ – ۲۵ ppm می باشد .
آهن : زرد شدن برگهای جوان در حالیکه رگبرگها سبزرنگ باقی می مانند . حدبحرانی ppm 50 و حد مطلوب ppm 200-50
روی : کمبود روی را می توان به سادگی از طریق هاله سبزرنگی که در امتداد کناره های دندانه دار شده پهنک برگهای نابالغ جوان ظاهر می شود تشخیص داد . پهنک برگها باریک شده و در کمبود شدید کاملا” کشیده و طویل می گردند . حد بحرانی ppm 20
منگنز : رگبرگهای اصلی به رنگ سبز تیره باقی مانده و نواحی بین رگبرگی به رنگ سبزروشن تا زرد درآمده و بدنبال آن کناره های پهنک برگ بطرف بالا بصورت سطحی می سوزد . حد بحرانی ppm 30
مس : رنگ سبز روشن در پهنک برگهای نابالغ جوان مشابه با علائم اولیه کمبود گوگرد که به تدریج نواحی بین رگبرگی و رگبرگها بجز یک پهنا از کناره های برگ که سبز رنگ باقی می ماند برنگ سفید در می آیند . حد بحرانی ppm 5
پس تا کنون متوجه شدیم که برای داشتن توت فرنگی های مرغوب باید کودی را انتخاب و به خاک گیاه اضافه نماییم که این کمبودها را جبران نماید.
بهترین نوع بوته توت فرنگی چهارفصل کدام است و از کجا تهیه کنم؟
انواع توت فرنگی:
انواع توت فرنگی به ۲ گروه بهاره و چهارفصله تقسیم می شوند. گروه بهاره یعنی بوتههایی که در سال یکبار میوه میدهند و ارقام چهار فصله یا روز خنثی (day neutral) که در سال بیش از یکبار میوه میدهند. مهمترین ارقام بهاره عبارتند از گورلا ، آلیسو ، تیوگو ، رد گانتلت ، اسیتا ، کاتس کیل ، فرسنا. ارقام چهار فصله بسیار قویالرشد و خزنده بوده و از اواخر اردیبهشت تا اواخر تابستان و گاهی اوایل پاییز میوه میدهند. میوهها ریز و به تعداد زیادتری در هر بوته تولید میشوند. این گروه از ارقام یا بوته های توت فرنگی تغییرات طول روز در صورت مساعد بودن دمای محیط تاثیری در گلدهی ندارد و رد تمام فصول سال میوه توت فرنگی و گلدهی دارند. ارقام چهار فصله مانند: استرا و هومی جنتو ، سان آندریاس،آروماس، آلبیون، سلوا و گاویتا میباشد.
ارقام توت فرنگی شامل دو گروه است:
۱- ارقام بهاره یعنی بوتههایی که در سال یکبار میوه میدهند.مهمترین ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آلیسو، تیوگو، رد گانتلت، اسیتا، کاتس کیل، فرسنا.
۲- ارقام چهار فصله که در سال بیش از یکبار میوه میدهند، تقسیم میگردند. ارقام چهار فصله بسیار قویالرشد و خزنده بوده و از اواخر اردیبهشت تا اواخر تابستان و گاهی اوایل پاییز میوه میدهند. میوهها ریز و به تعداد زیادتری در هر بوته تولید میشوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا و هومی جنتو میباشد.
به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار، باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سرمایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند. زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود. این گیاه به آب فراوان احتیاج دارد مخصوصا در دوره رسیدن میوه, در غیر این صورت میوه ها کوچک باقی می مانند.
بهترین و جدیدترین روش کشت و پرورش توت فرنگی در خانه و گلخانه (تصویری)
بهترین زمان برای کاشت توت فرنگی
فرقی نمی کند که در خانه یا در گلخانه گلخانه را می کارید، بوته های توت فرنگی را در اواخر پاییز تا اوایل بهار میتوان جابه جا کرد، بنابراین بهترین زمان برای کاشت توت فرنگی همین بازه زمانی است. اگر گیاه را در پاییز کاشتید، تابستان آینده میتوانید محصول آن را برداشت کنید. اما اگر بوته را در بهار می کارید برای قوی شدن گیاه باید گل های آن را بچینید. جوانه های توت فرنگی با کوتاه تر شدن طول روز در پاییز به وجود می آیند. اما به علت سرمای هوا در زمستان گل ها در بهار دیده می شوند.
گونه و خاک مناسب برای توت فرنگی
اولین مرحله برای کاشت توت فرنگی های سالم و خوب انتخاب بوته هایی مناسب است. گیاهی برای کشت انتخاب می شود که عاری از هرگونه بیماری و عارضه ای باشد.گیاه منتخب گیاهی است که ریشه ایی سالم و قوی داشته باشد. راه شناخت ریشه های سالم این است که به رنگ ریشه دقت شود هرچه ریشه ها سفید تر باشند. و افشان تر به نظر برسد قوی تر و سالم تر هستند.
توت فرنگی خاک های نرم را ترجیح می دهد خاک های شنی رسی برای کاشت توت فرنگی مناسب ترد اما در دیگر خاک ها نیز رشد می کند. PH مناسب برای خاک باید بین ۵٫۵ تا ۶٫۵ باشد (دستگاه سنجش Ph را می توانید از مغازه ای که بوته را می خرید تهیه کنید). در ارتفاع ۴۰۰تا ۸۰۰ متری از سطح دریا توت فرنگی رشد خوبی داشته و نیمه مقاوم است. نیاز سرمایی این گیاه را ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساعت دمای ۶ تا ۷ درجه در نظر گرفته اند.
دمای مناسب برای توت فرنگی ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است؛ البته این گیاه تاحدی به سرما نیز مقاوم است. بدون پوشش تا دمای -۵ درجه را تحمل می کند. روی بوته ها را بپوشانید تا دما ی -۱۸ درجه را هم تحمل می کند.
روش کاشت اصولی
اوایل پاییز یا بهار، زمین را شخم و دیسک زده و سپس ازکود های حیوانی و شیمیایی و مقدار ۱۰ تن در هکتار کود حیوانی پوسیده با خاک مخلوط کرده و تاکید بر آزمایش خاک به مقدار ۱۰۰ -۸۰ کیلو ازت خالص در سه مرحله ،۱۵۰-۱۰۰ کیلو پتاس خالص و ۸۰-۶۰ کیلو فسفر در هکتار استفاده می شود سپس با نحر کن جوی های به عرض ۴۰ سانتی متر و پشته های به عرض ۸۰ سانتی متر ایجاد می کنند.
در سال اول قبل از کاشت ، کود فسفر و پتاسه و نصف مقدار کود اوره قبل از دیسک زنی به خاک داده می شود و بقیه کود اوره قبل از گلدهی و بعد از برداشت محصول در دو نوبت به خاک افزوده شده و سپس آبیاری می شود.
پس قبل از کاشت توت فرنگی باید خاک را زیر و رو کنید. برای اینکه ریشه ها بهتر در خاک حفظ شوند و هیچکدام از دست نروند زمین را قبل از کشت آبیاری کنید مرطوب شدن زمین به حفظ بهتر ریشه ها در خاک کمک می کند. برگ های پیر را از بوته جدا کنید و ریشه ها را نیز از هم جدا کنید. اینکار به ریشه زایی بهتر کمک می کند. در موقع کاشت خاک باید مرطوب باشد و بلافاصله بعد از کاشت ، مزرعه را آبیاری کردو کاشت بوته ها در خاک خشک سبب از بین رفتن تعدادی از آنها می شود . هنگام کاشت باید تمام برگ های پیر بوته های توت فرنگی را قطع کرد و ریشه ها را از هم جدا نمود ، سپس اقدام به کاشت کرد . اگر گیاهی زیاد عمق کم کاشته شود بوته به علت خشکی زیاد صدمه می بیند.
معمولا بوته ها را به فاصله ۴۰ سانتی متر از یکدیگر در روی پشته ها می کارند و به طور تقریبی تراکم بوته در هکتار طبق روش بالا حدود ۳۱۲۵۰ بوته برآورده می شود.
تکثیر توت فرنگی
ازدیاد به طریق جنسی و غیر جنسی صورت میگیرد.
الف) ازدیاد جنسی: ازدیاد توت فرنگی به وسیله بذر، مخصوص ارقامی است که طبیعتاً تولید ساقه رونده نمیکنند و یا ارقامی که ساقههای رونده کمی دارند. همچنین جهت تولید ارقام جدید از روش ازدیاد بذری استفاده میشود.
ب) ازدیاد غیر جنسی: در ازدیاد غیر جنسی که تقسیم بوته خوانده میشود، بوتههایی را که خوب رشد کرده و قوی هستند، پس از خارج کردن از زمین به چند بوته کوچکتر که هر کدام دارای مقداری ریشه باشند تقسیم کرده و سپس آنها را در محل اصلی نشا میکنند. در این روش باید از بوتههای سالم پایههای مادری استفاده شود. روش ازدیاد از طریق ساقههای رونده بدین صورت است که پس از ریشهدار شدن، ساقههای رونده را در تابستان از بوته مادری جدا و در محل سایه نشا میکنند و سپس در فصل پاییز بوتههای انتخابی را به زمین اصلی انتقال میدهند
نگهداری های بعد از کاشت
۱- پوشاندن خاک به وسیله کاه یا خاک اره موجب می شود که میوه با خاک به طور مستقیم تماس نداشته باشد و رطوبت خاک نیز به خوبی حفظ شود .
۲- آبیاری حداقل هفته ای یک بار و به طریق جوی پشته ای صورت گیرد .
۳- کنترل به موقع بیماری ها،آفات و علف های هرز
۴- قطع ساقه های رونده در زمان فصل رشت برای جلوگیری از ظریف شدن بوته های مادری .
شرایط عمومی مناسب جهت کشت و پرورش:
درجه حرارت مطلوب در شبانه روز ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد
رطوبت نسبی بالای ۴۰ درصد
خاکهای شنی یا رسی شنی با زهکشی مناسب
اسیدیته یا PH خاک در حد ۶ تا ۷
فاصله بوته ها حدود ۴۰ سانتیمتر بصورت جوی و پشته ای
تراکم بوته حدود ۶ بوته در متر مربع
مقاوم به آفات و بیماریها می باشد.
استفاده از مالچ (خاکپوش) روی بستر کشت جهت جلوگیری از توسعه آفات و بیماریها و علفهای هرز
حذف دستکها (رانرها) جهت تقویت میوه دهی بوته ها
استفاده از کودهای کامل (عناصر میکرووماکرو) در تغذیه گیاه
انجام آبیاری مناسب (آبیاری قطره ای به منظور کاهش آلودگیها در گلخانه)
دارا بودن نیاز نوری بالاتر نسبت به سایر محصولات سبزی و صیفی گلخانه ای
در روزهایی که بیشتر از ۱۳ ساعت نور به آن تابیده شود به جای گلدهی، ساقه خزنده می دهد و باردهی آن کاهش می یابد.
نکات دیگر
+ بعد از کاشت گیاه به هفته ای یک یا دوبار آبدهی نیاز دارد. کنترل به موقع آفات و علف های هرز باعث رشد بهتر توت فرنگی می شود.
+ سطح خاک را با کاه و یا خاک اره بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود و میوه ها با سطح خاک تماس نداشته باشند.
+ استفاده از خاکپوش مالچ برای جلوگیری از آفات و بیماری های بستر خاک مناسب است.
+ ساقه های رونده را در فصل رشد کوتاه کنید. رشد ساقه های رونده باعث می شود بوته ای اصلی ظریف و نازک شوند و میوه دهی را کاهش می دهد.
+ برای جلوگیری از ورود حلزون پای گیاهتان سنگ ریزه یا پوست تخم مرغ بریزید.
+ برای طولانی تر کردن دوره ی میوه دهی توت فرنگی می توانید زمان میوه دهی را جلوتر بیاورید. بدین ترتیب که در اواخر زمستان با پوششی از جنس پلی اتیلن روی بوته ها را بپوشانید. بدین ترتیب میوه دهی دو تا سه هفته بیشتر خواهد شد.
+ اگر توت فرنگی هایتان را در گلدان کاشته اید و گلدان را در بالکن قرار داده اید؛ برای جلوگیری از حمله ی پرنده ها وقتی میوه های توت فرنگی دیده شدند، پلاستیکی برای بوته بکشید.
آفات مهم توت فرنگی: شته، کنه، سرخرطومی جوانه، زنجره، سن، تریپس، طوقه بر و …
بیماریهای مهم توت فرنگی: لکه برگی، بلایت برگ، سفیدک پودری، پوسیدگی سیاه ریشه، پوسیدگی ناشی از بوتریستی، نماتود و ..
برای برداشت توت فرنگی دقت داشته باشید زمانی که دور تا دور توت فرنگی قرمز شد یک روز به میوه اجازه دهید تا آبدار تر و خوشمزه تر شود سپس برای چیدن آن اقدام نمایید.
+ با روش کاشت توت فرنگی در منزل آشنا شدید از همین روش می توانید برای کشت توت فرنگی در گلدان نیز استفاده کنید.
مطالب مرتبط برای کارآفرینی
- بازیافت پلاستیک و بطری نوشابه
- تولید جوراب و کارگاه جوراببافی
- تولید اسکاچ
- تولید لباس زیر و شورت
- تولید لیوان یکبارمصرف کاغذی
- تولید زغالی فشرده
- بسته بندی حبوبات - کاردر منزل
- تولید میوه خشک - چیپس میوه
- راه اندازی مغازه کفش فروشی
- راه اندازی مغازه شال و روسری فروشی
- تولید شال و کلاه زمستانی
- پرورش توت فرنگی
- تولید لیف حمام
- تولید تیشرت